Son günlerde Türkiye genelinde özellikle bahar aylarının gelmesiyle birlikte çiftçiler arasında yüzler gülmeye başlamışken, ani bir soğuk hava dalgası ülke genelinde büyük bir paniğe sebep oldu. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün uyarılarını göz ardı eden birçok çiftçi, bahar ürünlerini açık alanda bırakmaya devam etti. Fakat, tahminlerin ötesinde gerçekleşen bu soğuk hava, Türkiye'nin 36 ilinde zirai don olaylarına yol açtı ve tarımdaki üretimi büyük ölçüde tehdit altına aldı.
Zirai don, tarım arazilerinde sıcaklıkların özellikle gece saatlerinde sıfırın altına düşmesi ile meydana gelen bir olaydır. Bu durum, özellikle filizlenen bitkilerin donmasına ve dolayısıyla ürün kaybına neden olmaktadır. Çiftçiler özellikle meyve ağaçlarının çiçek açtığı dönemlerde bu durumu çok daha fazla hissederler. Ülkemizin çeşitli yerlerinde özellikle elma, kiraz, çilek gibi ürünlerin hasat döneminin öncesinde yaşanan bu tür durumlar, çiftçiler için büyük kayıplara yol açmaktadır. Bu yıl, Türkiye’nin 36 ilinde yaşanan zirai don, işte böyle bir durumu gözler önüne serdi. Çiftçiler, don olaylarının nasıl oluştuğunu ve bunun onlara olan etkisini anlamak amacıyla bu duruma karşı çeşitli tedbirler almak zorunda kalıyorlar.
Yaşanan zirai don olayları, öncelikle tarım ürünlerinin miktarı üzerinde ciddi etkiler yaratıyor. Don vurması sonucu, özellikle çiçeklenme dönemindeki meyve ağaçları ve sebzelerde gözle görülür bir zarar söz konusu. Uzmanlar, bu durumun, tarımsal verimliliği düşürmekle beraber, yarınlarda gıda fiyatlarının artmasına yol açabileceğine dair uyarılarda bulunuyor. Ayrıca, yıllık olarak planlanan hasat miktarlarının düşmesi, çiftçilerin borç yükünü artırarak mali dengelerini de olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, çiftçilerin yaşadığı kayıpların sadece bu seneye ait değil, gelecekteki tarım politikalarını da etkileyebileceği öngörülüyor. Tarım sektörünün belki de en büyük düşmanı olan bu tür doğal afetler, Türkiye’nin tarımsal üretkenliğini tehlikeye atarken, çiftçilerin de sarsıcı bir ekonomik kriz yaşamalarına sebep olabiliyor.
Bu bağlamda, piyasa analizleri ve tarım uzmanlarının değerlendirmeleri, don olaylarının ortaya çıkardığı durumun, salt tarımsal üretimi değil, aynı zamanda gıda zincirinin tüm aşamalarını tehdit altında bıraktığına işaret ediyor. Zira, bu don durumları sonrası piyasa fiyatları dalgalanabilir ve tüketiciye ulaşan ürünlerin kalitesi değişkenlik gösterebilir. Çiftçilerin ürün kaybı yaşaması, gelirlerini önemli ölçüde etkileyerek, tarımda sürdürülebilirliği de tehdit eder hale getirmiştir.
Bu don olaylarının başta mevsimsel bir durum olarak değerlendirilmesi, çiftçiler açısından kavranılması zor bir sorun hâline geldi. Çiftçiler, ürünlerini korumak amacıyla çeşitli önlemler almakla birlikte, bu gibi doğal afetlerin sıklığı ve yoğunluğu tarım sektöründe sigorta sisteminin de gerekliliğini ortaya koyuyor. Zira uygun çözümler ve sigorta sistemleri, çiftçilerin yaşadığı kayıpların ardından iş yaşamlarının sürdürülebilirliğine katkı sağlayabilir. Ancak, bu konuda atılacak adımların gecikmesi, yıllara yayılmış bir sorun olabileceği için, acilen müdahale gerektiği uzmanlar tarafından sıklıkla dile getiriliyor.
36 ilde yaşanan zirai don olayları, özellikle tarımsal üretimde istikrarı tehdit etmekle kalmayıp, sosyal ekonomik yapıyı da etkileyen önemli bir gerçek. Çiftçiler, durumu lehinize çevirmek adına daha fazla organik denemeler ve tarım uygulamaları üzerinde çalışarak, geleceğe yönelik stratejiler geliştirmek zorunda. Ayrıca, kamu kurumları ve özel sektör, çiftçileri bu süreçte yalnız bırakmamalıdır. Çünkü tarım sadece bir ekonomik faaliyet değil, aynı zamanda toplumun temel gıda güvenliğini sağlayan bir sektördür. Dolayısıyla, bu tip doğal olayların neden olduğu kayıpları minimize etmek ve çiftçilerin desteklenmesi için gerekli önlemlerin bir an önce alınması gerekmektedir.
Tüm bu sebeplerle, zirai don olayları, Türkiye’nin tarım sektöründe önümüzdeki dönemde büyük tartışmalara yol açacak gibi görünüyor. Çiftçiler, yaşanan bu kayıpların ardından destek arayışında iken, aynı zamanda uzun vadeli stratejiler oluşturmak zorundadır. Tarımın geleceği, bu tür sorunların üstesinden nasıl gelineceğine bağlı olarak şekillenecek.
